دانلود فونت وزیرمتن رایگان (Vazirmatn) وریبل

فونت وزیرمتن یا فونت وزیر (به انگلیسی: Vazirmatn یا Vazir) را می‌توان اولین فونت استاندارد فارسی قلمداد کرد که دگرگونی بزرگی را در بهبود خوانش متون فارسی ایجاد کرده است. این قلم برای اولین بار با بازطراحی فونت DejaVu که بسیاری از ویژگی‌های بصری این فونت را به‌ارث برده با نام فونت میرزا منتشر شد.

طراح این فونت رایگان صابر راستی کردار بود که از سال ۱۳۹۴ کار بر روی این قلم را آغاز کرد. در طول این ۸ سال به‌طور مداوم بر روی این قلم کار کرد که همگی آن را با نام فونت وزیر می‌شناختیم؛ تا اینکه در سال ۲۰۲۲ با افزوده شدن این قلم به مجموعه فونت‌های گوگل به نام فونت وزیرمتن تغییر نام داده شد. دلیل این تغییر نام هم می‌تواند این باشد که این قلم دیگر به یک نسخه استاندارد تبدیل شده است.

در ادامه این نوشته از سایت فونتچی به نقد و بررسی فونت رایگان وزیر خواهیم پرداخت. قلمی که با پشتیبانی از چندین وزن متنوع و همچنین دارا بودن نسخه وریبل در چندین فرمت مختلف، می‌تواند تمامی کارکردهای مورد نیاز شما را برای یک فونت عنوان برای متون کوتاه گرفته تا فونت متن پوشش دهد.

بررسی و دانلود فونت وزیرمتن (Vazirmatn)

همانطور که اشاره شد، فونت وزیر در طول این سال‌ها تغییرات گسترده‌ای داشته که نسخه آخر V33.003 نیز گواه بر آن است. این قلم برای مدت کوتاهی در ابتدا با نام فونت میرزا منتشر شد تا اینکه پس از آن با نام فونت وزیر شناخته شد.

صابر راستی کردار در طول این سال‌ها با توجه به گزارشاتی که کاربران ارائه می‌دادند مشکلات ریز و درشت فونت را با سرعت حل می‌کرد و با توجه به پیشنهادات ارائه شده نیز بازنگری کلی روی برخی حروف داشت. این بازنگری‌ها به حدی فراتر رفت که اگر بخواهیم آخرین نسخه را با نسخه‌های اولیه مقایسه کنیم، برخی حروف واقعا دگرگون شده‌اند.

صابر راستی کردار جزو اولین کسانی بود که زحمات زیادی را در زمینه تولید فونت فارسی و بهبود خوانش متون این زبان کشیده است. وی آثار متعددی را در زمینه قلم و تایپ‌فیس منتشر کرده است که همگی آنها به صورت رایگان در دسترس کاربران ایرانی و غیر ایرانی که از رسم‌خط فارسی استفاده می‌کنند قرار داده است.

وی از سال ۱۳۹۴ روی پروژه‌های مختلف فونت فعالیت داشته است که در طول ۸ سال شاهد انتشار ۸ قلم از وی بوده‌ایم. متاسفانه وی در اثر ابتلا به بیماری سرطان، در ۲۲ آبان ۱۴۰۲ درگذشت.

نام و یادش به نیکی؛

فونت وزیر در سال ۲۰۲۲ با قرارگیری در لیست فونت‌های استاندارد گوگل به نام فونت وزیرمتن تغییر یافت. در همین بحبوحه بود که نسخه وریبل فونت نیز ارائه شد که آن را به نسخه‌ای استانداردتر برای استفاده در وب فونت تبدیل کرد.

این فونت جزو محبوب‌ترین فونت‌های فارسی است که ما کاربران ایرانی را از قلم‌های پیش‌فرض نظیر آریال و تاهوما دور کرد تا خوانش متون را (خصوصا در فضای وب فارسی) بهتر تجربه کنیم. با مراجعه به برگه فونت های صابر راستی کردار می‌توانید تمامی آثار این طراح را مشاهده و دانلود کنید.

سبک طراحی و وزن فونت وزیر متن

فونت وزیرمتن یک فونت سن‌سریف است که بر اساس فونت دژاوو باطراحی شده است. در نسخه‌های ابتدایی بسیاری حروف از همین فونت به ارث برده شده بودند. اما به مرور زمان تغییراتی گسترده در قلم ایجاد شد که کمی از آن قلم فاصله گرفت.

در نسخه‌های ابتدایی تعداد وزن های این قلم کمتر بود. اما در آخرین نسخه ۳۳ شاهد ۹ وزن مختلف خیلی نازک تا سیاه هستیم که طیف گسترده‌ای از نیازها را در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه چاپ و مطبوعات در اختیار ما خواهد گذاشت.

نکته: فونت وزیرمتن دارای یک نسخه دیگر مخصوص برنامه نویسی است که یکسال پس از انتشار این قلم در دسترس عموم قرار گرفته است. با مراجعه به صفحه دانلود فونت وزیرکد می‌توانید این قلم را نیز با همین سبک طراحی و تلفیقی از ساختار مونواسپیس دریافت کنید.

این قلم جدایی از خانواده‌دار بودن از نظر وزنی، در فرمت‌های مختلف TTF, WOFF و WOFF2 ارائه شده است. هر یک از فرمت‌های ذکر شده از نظر طراحی نیز در چند دسته نقطه گرد، با ارقام فارسی، بدون حروف لاتین، فشرده و نسخه‌ای با ترکیب تمامی سبک‌های ذکر شده در دسترس هستند.

فونت وزیر وریبل با متغیر وزن

اولین مشخصه‌ای که باید در فونت وزیرمتن مورد بررسی قرار داد پشتیبانی از نسخه وریبل است. فونت وریبل وزیر تمامی وزن‌های ۹ گانه را در قالب یک فایل فونت با نسخه متغیر در اختیار قرار دارد که برای استفاده در فضای وب بسیار کاربردی خواهد بود.

نسخه وریبل وزیرمتن دارای متغیر وزن است که می‌توانید به سادگی با استفاده از دستورات CSS در فضای وب یا استفاده از تنظیمات OpenType نرم‌افزارهای گرافیکی، وزن دلخواه خود را انتخاب کنید.

برای استفاده از هر وزن کافی است یک بازه عددی بین ۱۰۰ تا ۹۰۰ را مشخص کنید تا به ترتیب وزن فونت با مقدار کم‌ترین «خیلی نازک» تا مقدار بیشترین «سیاه» تغییر یابد. این نسخه به دلیل عدم نیاز به نصب چندین فایل فونت و از همه مهم‌تر حجم بسیار کمتر (خصوصا برای نصب در سایت) مورد توجه قرار دارد.

برای تست آنلاین نسخه وریبل وزیر که شامل تمامی ساختارهای این قلم است می‌توانید با کلیک روی دکمه زیر به لینک آزمایشگاه فونت وزیرمتن مراجعه کنید.

پشتیبانی از 6 زبان متنوع

فونت فارسی وزیر از همان ابتدا روی چندزبانه بودن نگاه ویژه‌ای داشته است. این قلم از زبان‌های متعددی که بر پایه رسم خط فارسی و لاتین هستند پشتیبانی می‌کند. همین ویژگی قلم نیز باعث شده تا به فونت‌های استاندارد گوگل افزوده شده و حالا شاهد استفاده ماهانه بیش از ۱۰ میلیون درخواست برای این فونت باشیم.

این فونت فارسی از زبان‌های عربی، کردی، اردو، ترکی و آذربایجانی (با رسم خط فارسی) و زبان‌های لاتین همچون انگلیسی، فرانسوی، ترکی استانبولی و آذری پشتیبانی کامل دارد و به طور استاندارد می‌توانید تمامی حروف، کاراکترهای خاص تزئینی و گلیف‌های خاص هر زبان را تایپ کنید.

پشتیبانی این فونت برای حروف «ﮧ، ﮩ، ے» در زبان اردو، حروف «ك، ي، ة، ؤ، ئ» در زبان عربی و حروف لاتین «ı, ğ, ç, ü» در زبان ترکی استانبولی و فرانسوی که دارای تایپ متفاوتی نسبت به رسم خط فارسی یا انگلیسی هستند کامل بوده و گلیف خاص هر زبان را دارد.

برای نسخه انگلیسی و لاتین فونت وزیرمتن از قلم رایگان Roboto استفاده شده است که تمامی وزن‌های ۹ گانه را با تغییر در ضخامت حروف پشتیبانی می‌کند.

فونت وزیر علاوه بر زبان‌های ذکر شده، از گویش‌های گیلکی، مازنی، بلوچی و زبان‌های پشتو و جاوی نیز پشتیبانی کرده و کلیه گلیف‌ها و حروف مختص آنها را دارا است.

پشتیبانی از گلیف تزئینی و نقاط گرد

ویژگی دیگر فونت وزیرمتن پشتیبانی از کاراکترهای خاص تزئینی است که در زبان‌های اردو و کردی به‌وفور از آنها استفاده می‌شود. از جمله طره «ط» برای زبان اردو یا کاراکتر مشابه عدد ۷ فارسی که در زبان کردی زیاد رایج است.

یک نسخه دیگر از این تایپ‌فیس هم با نام Round-Dots در بسته دانلود فونت وزیر قرار دارد که در آن از نقطه‌گذاری گرد استفاده شده است. با نصب این نسخه نیز می‌توانید نقاط را به شکل گرد تایپ کنید که دارای نسخه وریبل نیز می‌باشد.

پشتیبانی حرفه ای از اعداد فارسی و عربی استاندارد

ویژگی دیگر فونت وزیر از نظر چندزبانه بودن، پشتیبانی حرفه‌ای از اعداد است. به طوری که کلیه اعداد فارسی، عربی و انگلیسی با توجه به زبان انتخابی صفحه کلید تایپ خواهند شد.

جدایی از این در بسته دانلود فونت وزیرمتن، از نظر اعداد و همچنین حروف و سبک‌ها شاهد ارائه فایل فونت در قالب دو پوشه‌های نیز هستیم که عبارتند از:

هریک از پوشه‌های فوق دارای نسخه مخصوص وب یا فرمت WOFF و نسخه مناسب سیستم عامل با فرمت TTF هستند که بسته به نیاز خود می‌توانید از آنها استفاده کنید.

مناسب برای هر نوع کاربرد

فونت وزیر که ساختاری سن‌سریف دارد، از ۹ وزن با ضخامت خیلی نازک تا سیاه را پشتیبانی می‌کند. جدایی از آن پشتیبانی از نسخه وریبل که می‌توان همه این سبک‌ها، وزن‌ها و همچنین ساختارهای فونت از نظر اعداد و نقطه‌گذاری را در قالب فونت وریبل استفاده کرد، سبب شده تا یک فونت حرفه‌ای پرکاربرد باشد.

بیشترین کاربرد این فونت برای تولید محتوا و متون طولانی است. می‌توانید با قرار دادن این فونت به عنوان فونت پیش‌فرض نرم‌افزارهایی همچون ورد، در تولید محتوا به‌شکل حرفه‌ای و ساده کار خود را انجام دهید.

اما بیشترین کاربرد این فونت در فضای وب است که به دلیل پشتیبانی از ۹ وزن مختلف در اپلیکیشن‌های موبایل و سایت از آن برای طراحی رابط کاربری استفاده می‌شود. این فونت تمامی نیازهای شما را در قالب یک پروژه که به فونت عنوان و متن نیاز دارید با این وزن‌ها پوشش خواهد داد.

استفاده و نصب فونت وزیر در سایت

نسخه‌های WOFF و WOFF2 فونت وزیرمتن که دارای ساختار Varible نیز هستند، برای استفاده در فونت سایت ایجاد شده است. همانطور که در بالا اشاره شد فونت وزیر از چند ساختار شامل اعداد فارسی، بدون اعداد لاتین، بدون اعداد و حروف لاتین، نسخه فشرده و نسخه دارای نقاط گرد پشتیبانی می‌کند.

هر یک از این ساختارها دارای پوشه جداگانه هستند که در هر پوشه نیز نسخه وریبل که امکان تغییر وزن را دارد قرار داده شده است.

با نصب فونت وریبل وزیرمتن بر روی سایت می‌توانید بر اساس سبک مورد نظر خود از این قلم که شامل همه ۹ وزن است، به جای استفاده از ۹ فایل مختلف فونت فقط از یک فایل وریبل استفاده کنید. این کار هم موجب کاهش تعداد درخواست HTTP و هم کاهش حجم کلی فونت می‌شود که روی افزایش سرعت سایت موثر است.

ترکیب فونت وزیرمتن با دیگر فونت این طراح، یعنی فونت ساحل یک خروجی عالی برای وب فونت ایجاد می‌کند که هر دو فونت‌ها نسخه وریبل را دارا هستند. از فونت ساحل می‌توانید برای عناوین و از فونت وزیر نیز برای متن استفاده کنید که ما در سایت فونتچی از همین ترکیب استفاده می‌کنیم.

به‌منظور نصب فونت وزیر در سایت ابتدا نسخه‌های مورد نیاز همچون معمولی، بولد یا وریبل را در پوشه‌ای با نام fonts در مسیر قالب خود آپلود کنید. سپس کدهای زیر را در مکان مناسبی از فایل style.css قرار دهید.

/* Vazirmatn Custom Font by fontchi.com */
@font-face {
    font-family: 'Vazirmatn';
    src: url('fonts/Vazirmatn-Regular.woff2') format('woff2');
    font-weight: normal;
    font-style: normal;
}
@font-face {
    font-family: 'Vazirmatn';
    src: url('fonts/Vazirmatn-Bold.woff2') format('woff2');
    font-weight: bold;
    font-style: normal;
}

برای تغییر فرمت، نام و مسیر فونت می‌توانید خطوط ۴ و ۱۰ را شخصی سازی کنید. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید آموزش چگونگی نصب فونت در سایت را مطالعه کنید.

دانلود فونت وزیر با لینک مستقیم

آخرین نسخه فونت وزیرمتن V33.003 است که در سال ۱۴۰۲ منتشر شده است. این نسخه از فونت وزیر از چندین زبان پشتیبانی می‌کند که برای تمامی زبان‌ها سبک‌های دارای اعداد فارسی، بدون اعداد لاتین، بدون اعداد و حروف لاتین، نسخه نقطه گرد و نسخه UI که حالت فشرده و دارای ارتفاع کم فونت است را شامل می‌شود.

با کلیک روی دکمه زیر به لینک دانلود فونت وزیرمتن دسترسی داشته و می‌توانید این قلم را در فرمت‌های مختلف TTF و WOFF که مناسب استفاده در وب سایت، نرم‌افزارهای گرافیکی و ویرایشگر متن هستند دریافت کنید.

وزیر کامل‌ترین فونت آزاد فارسی است که در لیست فونت‌های استاندارد گوگل نیز قرار دارد. برای استفاده از این طریق کافی است نام فونت Vazirmatn را در لیست فونت‌های گوگل جستجو کنید. بر اساس آخرین آمار (آبان ۱۴۰۲) که صابر راستی کردار درگذشت، این فونت در گوگل به‌طور میانگین در طول ماه بیش از ۱۰ میلیون بار مورد استفاده قرار گرفته است.