در طراحی سایت از چند فونت استفاده کنیم؟
از فونت در طراحی سایت صرفا برای افزایش خوانایی استفاده نمی‌شود؛ بلکه توجه به هویت بصری، بهبود تجربه کاربری و از همه مهم‌تر بهبود عملکرد سایت نیز اهمیت دارد. به‌همین دلیل خیلی‌ها هنگام استفاده از فونت فارسی این سوال را دارند که در طراحی سایت از چند فونت استفاده کنیم؟
در قالب یک پاسخ کوتاه می‌توان اینطور گفت که فونت‌ها در سایت شما نباید باعث سردرگمی شوند. بلکه باید به یکپارچه کردن ساختار سایت و ایجاد یک رابط کاربری بهینه کمک کنند. از این‌رو اگر نمی‌خواهید از یک فونت استفاده کنید، سعی کنید بیشتر از ۲ یا ۳ فونت نباشد.
استانداردترین حالت استفاده از یک فونت است. به‌شرطی که از فونتی با تنوع وزنی بالا استفاده کنیم که به بهبود رابط کاربری کمک کند. بیایید این موضوع را در وبلاگ فونتچی دقیق‌تر بررسی کنید.
چرا تعداد فونت در طراحی سایت مهم است؟
تعداد فونت‌هایی که در یک سایت استفاده می‌کنید تاثیر مستقیمی بر عملکرد سایت، هویت برند و رابط کاربری دارد. بیایید این موضوع را دقیق‌تر بررسی کنیم.
خوانایی و دسترسی پذیری فونت
فونت‌های خوانا تجربه کاربری را بهبود می‌دهند و به دسترسی پذیری سایت نیز کمک می‌کنند. برای مثال، فونت‌های ساده‌ای مثل وزیرمتن برای کاربرانی با نیازهای خاص (مثل افراد کم‌بینا) مناسب‌تر هستند.
اما در مقابل فونت‌های پیچیده یا تزئینی دارای گلیف‌های متعدد، ممکن است خوانایی را کاهش داده و کاربران را سردرگم کند. مثلا سایتی که برای متن اصلی از فونتی با کنتراست پایین استفاده کند، برای کاربران موبایل خوانایی لازم را ندارد.
نکته: قبل از انتخاب فونت، آن را با ابزارهایی آنلاین مثل WAVE تست کنید تا از دسترسی‌پذیری فونت برای همه کاربران مطمئن شوید.
کمک به هویت بصری برند
فونت‌ها بخشی از هویت بصری برند هستند و به ایجاد یکپارچگی در طراحی برند کمک می‌کنند. برای مثال، سایت دیجی‌کالا با استفاده از فونت‌هایی مثل ایران یکان، ظاهری حرفه‌ای و قابل‌اعتماد دارد.
اما استفاده از فونت‌های ناسازگار یا زیاد می‌تواند هویت برند را تضعیف کند. مثلا ترکیب یک فونت فانتزی با فونت رسمی در یک سایت شرکتی، حس عدم هماهنگی را منتقل می‌کند. فونتی انتخاب کنید که نشانگر شخصیت برند شما باشد.
مثلا اگر در حوزه طراحی لوگو یا دکوراسیون فعالیت دارید بهتر است از فونت‌هایی اصیل و در عین حال مدرن استفاده کنید تا به هویت برند شما نیز کمک کند.
تاثیر تعداد فونت روی سرعت سایت
استفاده از هر فونت اضافی یک درخواست HTTP به سرور ارسال می‌کند. به عبارتی وقتی شما از چند فونت مختلف دارای چند وزن متنوع استفاده می‌کنید، به‌ازای هر فایل فونت یک درخواست به سرور ارسال می‌شود که می‌تواند سرعت بارگذاری سایت را کاهش دهد.
برای مثال، استفاده از ۵ فونت مختلف در طراحی سایت ممکن است ۱ تا ۲ ثانیه به زمان لود سایت اضافه کند. این میزان در سئو و نرخ پرش (Bounce Rate) تأثیر منفی دارد. برای رفع این مشکل استفاده از فونت‌های وریبل تا حدودی به بهبود این شرایط کمک می‌کند.
نکته: از ابزارهایی مثل Google PageSpeed Insights یا GTmetrix برای بررسی تأثیر فونت‌ها بر سرعت سایت استفاده کنید و به کمک آنها سعی کنید با کاهش تعداد فونت و استفاده از فرمت بهینه، روی بهبود آنها کار کنید.
اشتباهات رایج انتخاب فونت سایت
انتخاب فونت اشتباه می‌تواند تمامی موارد بالا را تحت تاثیر قرار دهد. دو مورد از رایج‌ترین این اشتباهات عبارتند از:
- استفاده از تعداد فونت زیاد در یک صفحه:
استفاده بیش از ۳ فونت در یک صفحه باعث شلوغی و کاهش حرفه‌ای بودن سایت می‌شود. برای مثال، سایتی که برای تیترها، متن اصلی، دکمه‌ها و پاورقی از فونت‌های متفاوت استفاده کند، توجه کاربر را پراکنده می‌کند.
این موضوع در سایت‌های فروشگاهی می‌تواند تاثیر مستقیم روی خرید مشتری داشته باشد. از فونتی یکپارچه استفاده کنید.
برای مثال می‌توانید برای تیترها از فونت‌هایی ضخیم که نگاه مخاطب را جلب می‌کنند استفاده کنید. در مقابل برای فونت متن کافی است از یک فونت با خوانایی بالا استفاده کنید.
- عدم توجه به خوانایی فونت در دستگاه‌های مختلف:
برخی طراحان فونت‌ها را فقط روی دسکتاپ تست می‌کنند و خوانایی آنها در موبایل یا تبلت را نادیده می‌گیرند. یا برخی فونت‌ها نیز به‌طور کلی مختص استفاده در دسکتاپ یا موبایل طراحی شده‌اند.
برای مثال، فونتی که روی دسکتاپ خوانا به نظر می‌رسد، ممکن است در صفحه‌نمایش کوچک موبایل ناخوانا باشد. حتی وقتی اندازه فونت را بزرگ‌تر کنید، باز کمکی به شرایط نمی‌کند. این موضوع باعث کاهش رضایت کاربران و ترک زودهنگام سایت می‌شود.
در طراحی سایت از چند فونت استفاده کنیم؟
استاندارد کلی برای تعداد فونت مناسب برای سایت بین ۲ یا نهایتا ۳ فونت است. این تعداد فونت یک تعادل بین رابط کاربری، بهینه بودن و هویت برند ایجاد می‌کند.
ایجاد تعادل در ساختار بصری سایت
استفاده از این تعداد فونت کمک می‌کند تا با تنوع‌بخشی به آنها سلسله مراتب را رعایت کنید. برای مثال، می‌توانید از یک فونت بولد برای تیترها مثل Yekan Bakh Bold و از یک فونت دیگر مثل IranSans Regular برای متون بلند استفاده کنید.
از یک فونت ثانویه تزئینی نیز می‌توانید برای دکمه‌ها یا نقل‌قول‌ها استفاده کنید تا موجب افزایش جلب توجه کاربر روی محتوای خاصی از صفحه شوند.
بهینه سازی عملکرد سایت
همانطور که گفتیم، استفاده از تعداد فونت کمتر، درخواست‌های HTTP را کاهش داده و سرعت سایت را بهبود می‌بخشد. برای مثال، سایتی که فقط از دو فونت بهینه‌شده استفاده می‌کند، نسبت به سایتی با ۵ فونت، سریع‌تر بارگذاری می‌شود.
به منطور بهبود عملکرد فونت می‌توانید اولا از فونت‌هایی با ساختار وریبل استفاده کنید و ثانیا فرمت WOFF2 که نسبت به سایر فرمت‌ها حجم و ساختاری بهینه‌تر دارد استفاده کنید.
توجه به اهمیت ترکیب فونت‌ها
ترکیب فونت‌ها (Font Pairing) نقش مهمی در جذابیت بصری دارد. فونت‌های مکمل (مثل یک فونت Serif با یک فونت Sans-Serif) می‌توانند کنتراست زیبایی ایجاد کنند. برای مثال، ترکیب فونت ساحل برای تیترها و فونت وزیر برای متن یک ترکیب خاص است که ما در فونتچی از آنها استفاده می‌کنیم.
برای یافتن بهترین ترکیب می‌توانید متناسب با موضوع و محوریت سایت، از یک فونت نمایشی برای عناوین و جلب توجه و از فونت خوانای دیگری برای متن استفاده کنید.
نکات کاربردی در انتخاب فونت برای سایت
در پایان توصیه می‌شود چند نکته را نیز در انتخاب تعداد فونت مناسب برای سایت رعایت کنید.
- فونت را بر اساس هویت برند انتخاب کنید
همانطور که بارها اشاره شد فونتی انتخاب کنید که با هویت برند شما همخوانی داشته باشد. برای مثال در سایت‌هایی همچون مد و پوشاک انتخاب فونت‌هایی مث ایران یکان، ایران سنس و فونت ابر می‌تواند همخوانی خوبی با محوریت فعالیت شما داشته باشد.
همچنین توصیه می‌شود برای بخش اسلایدهای تصویری از گزینه‌هایی مثل فونت دوران استفاده کنید تا روی جذب مخاطب و افزایش نرخ تبدیل موثر باشد.
- سلسله مراتب و وزن فونت را رعایت کنید
به جای استفاده از چند وزن مختلف و افزایش تعداد درخواست‌های HTTP اولا سعی کنید از نسخه وریبل استفاده کنید و ثانیا دقت کنید که سلسله مراتب را در استفاده از وزن‌ها رعایت کنید.
برای مثال در تیترهای H1 تا H6 به ترتیب سعی کنید از وزن‌های ضخیم‌تر شروع کنید. سلسله مراتب علاوه بر زیبایی کلی ساختار محتوا، به کاربر نیز کمک می‌کند که بداند به چه ترتیبی محتوا را بررسی کند.
- از فرمت‌های استاندارد WOFF استفاده کنید
فرمت WOFF و WOFF2 به دلیل حجم کم و سازگاری با مرورگرها، بهترین انتخاب برای فونت‌های وب هستند. این فرمت‌ها سرعت بارگذاری را بهبود می‌دهند و تجربه کاربری را بهتر می‌کنند.
در صورتی که فونت شما از این فرمت پشتیبانی نمی‌کند می‌توانید با استفاده از راهنمای تبدیل فرمت TTF به WOFF، از فونت خود خروجی مناسب تهیه کنید.
- از فونت‌های سبک و بهینه استفاده کنید
سعی کنید از فونت‌هایی که برای استفاده در وب ساخته شده‌اند استفاده کنید. برای مثال برخی فونت‌های معرفی شده در فونتچی دارای پوشه مخصوص با نام Web Fonts هستند که فونت‌های مناسب برای وب درون این پوشه قرار دارند.
در این گونه فونت‌های گلیف‌هایی که برای استفاده در وب غیرضروری هستند حذف شده است تا هم حجم فونت کاهش یابد و هم اینکه شاهد فونتی سنگین نباشیم.
جمع‌بندی نهایی
با استفاده از تعداد فونت مناسب در طراحی سایت، تجربه کاربری جذاب و عملکرد کلی سایت بهینه می‌شود. با اینکه در این مقاله توصیه کردیم از ۲ تا ۳ فونت استفاده کنید، اما استفاده از ۲ فونت انتخاب بهتری است.
با رعایت نکاتی مثل انتخاب فونت بر اساس هویت برند، استفاده از فرمت‌های بهینه مثل WOFF2، استفاده از نسخه وریبل و توجه به سلسله‌مراتب، سایت شما را حرفه‌ای و کاربرپسند خواهد کرد.
همچنین در صورت استفاده از قالب‌های وردپرس که در مارکت‌های ایرانی عرضه شده‌اند، بررسی کنید که چه تعداد فونت لود می‌شوند. برخی طراحان فونت‌ها را به‌گونه‌ای لود می‌کنند که نه‌تنها فونت انتخابی در تنظیمات لود می‌شود، بلکه فونت‌های غیر انتخابی هم از سرور لود خواهند شد که تاثیر به شدت منفی در سرعت و سئو سایت دارد.
در صفحه دانلود فونت برای سایت، مناسب‌ترین فونت‌های بهینه را برای استفاده در سایت آماده کرده‌ایم شامل نسخه‌هایی با فرمت‌های WOFF و پشتیبانی از وریبل هستند.
